In de schaduw van de prachtige bossen van West-Afrika leven de Westelijke chimpansees (Pan troglodytes verus), een soort die nu op de rand van uitsterven staat. Maar wat betekent het nu eigenlijk wanneer we zeggen dat chimpansees “ernstig bedreigd” zijn? Het antwoord op deze vraag werpt een licht op de complexe wereld van natuurbescherming en de classificaties die worden gebruikt om de mate van dreiging voor dieren zoals chimpansees te bepalen.
Bedreigd of Ernstig Bedreigd?
In het rijk van natuurbescherming is “bedreigd” geen loze term. Het betekent dat een soort, zoals de chimpansee, een hoog risico loopt om uit te sterven in het wild. Deze classificaties worden vastgesteld door de International Union for Conservation of Nature (IUCN), een wereldwijde natuurbeschermingsorganisatie.
De IUCN hanteert verschillende niveaus van bedreiging:
- Kwetsbaar: Soorten die als “kwetsbaar” worden geclassificeerd, lopen een hoog risico om bedreigd te worden als de bestaande bedreigingen aanhouden of toenemen.
- Bedreigd: Soorten die als “bedreigd” worden geclassificeerd, verkeren in een zeer kwetsbare positie en worden geconfronteerd met een aanzienlijk risico op uitsterven in het wild.
- Ernstig Bedreigd: Soorten die als “ernstig bedreigd” worden geclassificeerd, bevinden zich op de rand van uitsterven.
- Uitgestorven in het Wild: Soorten die als “uitgestorven in het wild” worden geclassificeerd, komen niet langer voor in hun natuurlijke habitat.
- Uitgestorven: Soorten die als “uitgestorven” worden geclassificeerd, zijn volledig verdwenen en bestaan niet meer op aarde.
De IUCN Red List classificeert soorten op basis van hun populatie trends, verspreiding, verlies van leefgebied, genetische diversiteit en andere relevante factoren. Deze lijst wordt regelmatig bijgewerkt naarmate er nieuwe informatie beschikbaar komt. En het is belangrijk op te merken dat deze lijst niet alleen dieren omvat, maar ook planten, schimmels en andere organismen, en dient om wetenschappelijke informatie te verstrekken en bewustzijn te creëren over de urgentie van het behoud van bedreigde soorten en hun leefgebieden.
De dreiging voor chimpansees
Terug naar de chimpansee. Er zijn uiteenlopende schattingen van het aantal chimpansees in het wild. Sommige deskundigen stellen dat er nog tussen de 150.000 en 200.000 individuen in leven zijn, terwijl anderen beweren dat er nauwelijks 100.000 over zijn. Een eeuw geleden waren er nog zo’n 2 miljoen chimpansees.
Binnen deze soort wordt de Westelijke chimpansee beschouwd als “ernstig bedreigd” door de IUCN. Deze fascinerende primaten, te vinden in West-Afrika, met onder andere populaties in landen zoals Guinea, Sierra Leone, Liberia en Ivoorkust, worden bedreigd door een scala aan factoren. Vernietiging van habitat, illegale handel in baby chimpansees, stroperij voor vlees en ziektes zoals het Ebola-virus hebben geleid tot een dramatische afname van hun populatie. De schattingen wijzen op slechts 18.000 tot 55.000 Westelijke chimpansees die nog in het wild leven.
De weg vooruit: bescherming en bewustwording
De Westelijke chimpansee is niet de enige soort die te maken heeft met dergelijke bedreigingen. Alle andere ondersoorten van chimpansees, de Nigeriaanse chimpansee, de Oostelijke chimpansee en de Centraal-Afrikaanse chimpansee, worden ook als “bedreigd” geclassificeerd.
de populatie van o.a. chimpansees in een bepaald gebied kan worden gemonitord.
De sleutel tot het redden van deze dieren ligt in het beschermen van hun natuurlijke habitat en het vergroten van ons bewustzijn. Klimaatverandering, die wereldwijd impact heeft, heeft ook zijn tol geëist. Snelle veranderingen in het klimaat maken het voor chimpansees moeilijk om zich aan te passen aan hun veranderende omgeving, met alle gevolgen van dien voor hun overleving.
Het behoud van bossen, het oprichten van beschermde gebieden en het verminderen van menselijke impact op hun leefomgeving zijn essentieel om hun voortbestaan te waarborgen. Educatieve programma’s kunnen mensen informeren over het belang van het behoud van deze geweldige soort en hen laten zien hoe ze kunnen bijdragen aan hun bescherming.
Elke inspanning telt
Go Ape Foundation ondersteunt kleinschalige natuurbeschermingsprojecten en instellingen die zich inzetten voor de bescherming van chimpansees. Deze projecten worden ter plaatse ‘gerund’ door opvangcentra voor chimpansees, zij zitten dus letterlijk en figuurlijk dicht bij de bron en werken nauw samen met de lokale gemeenschappen.
Mocht je hier meer over willen weten, dan vind je hier enkele voorbeelden waar ik eerder over schreef en met eigen ogen gezien heb:
Wil je bijdragen aan een van de door ons geselecteerde projecten? Dat zou geweldig zijn.
Ook met kleine bijdragen kunnen we samen een groot verschil maken.
Je kunt ons eenmalig, maandelijks of jaarlijks steunen met een bedrag naar keuze. Met 10 euro bijvoorbeeld kunnen wij een ranger al voorzien van een waterdichte rugzak.
Dank voor je support!
