Hoe is het mogelijk? Een wilde orang-oetan die op z’n gemak een tak doorzaagt terwijl hij dat nooit heeft geleerd. Het is de vraag die het internet bezig houdt sinds de video van de zagende orang-oetan op YouTube te zien is. De locatie waar de video is geschoten herbergt waarschijnlijk het antwoord op die vraag.
Soortgenoot als leermeester
De video is namelijk gemaakt in Camp Lakey, in centraal Borneo waar sinds 1971 onderzoek wordt gedaan naar orang-oetans. Ook werd het lange tijd gebruikt als opvangcentrum voor orang-oetans die ten prooi waren gevallen aan de handel in bedreigde dieren of door ontbossing uit hun leefomgeving waren verdreven. In het park leven inmiddels zo’n 6.000 orang-oetans waarvan een deel met mensen in contact is geweest. De meest voor de hand liggende verklaring voor de zagende orang-oetan is dat hij die vaardigheid heeft ‘opgepikt’ van een soortgenoot. Die zou dat weer hebben gezien van werklui die Camp Lakey hebben gebouwd.
>> Orangutan saws a tree – Spy in the Wild: Episode 2 Preview – BBC One
Spy in the Wild
Of die verklaring feitelijk klopt, blijft onduidelijk. Ook na een online check van meerdere bronnen, waaronder de BBC. Die heeft de video namelijk gepost als aankondiging voor de BBC-serie ‘Spy in the Wild’. In de teaser duikt even later ook Spy Orang op, een zogeheten animatronic orang-oetan die met een in z’n oog verstopte camera soortgenoten in hun eigen natuurlijke omgeving filmt. Behalve Spy Orang ontwikkelde de programmamakers speciaal daarvoor een hele serie aan robotdieren, waaronder ook een otter, wolf-pup, baby-struisvogel, luiaard, stokstaartje en langoer. Bijzonder is dat Spy Orang en alle andere robotdieren hun wilde soortgenoten feilloos imiteren en ook nog eens op hun reageren. Dat kan omdat ingebouwde sensoren waarnemingen omzetten in signalen die door processoren worden vertaald in bewegingen.
Menselijk gedrag
Door die combinatie van technieken zien de animatronics in de serie er levensecht uit en gedragen ze zich bijna net als hun ‘echte’ soortgenoten. Het lijkt wel of ze daardoor zelfs ons mensen op het verkeerde been zetten. Zo meldt de BBC in het commentaar dat er sprake is van competitie en dat de zagende orang-oetan zelfs enthousiaster wordt van Spy Orang. De programmamakers dichten ook menselijke trekken toe aan een langoer-aapje dat te zien is in een andere video. Volgens de voice over rouwt de groep langoeren om de ‘dood’ van het robotaapje nadat een nieuwsgierige langoer het heeft laten vallen. Ogenschijnlijk lijken de dieren ook vertederend menselijk gedrag te vertonen.
>> Langur monkeys grieve over fake monkey – Spy in the Wild: Episode 1 Preview – BBC One
Geen ‘echt’ aapje
Primatoloog Edwin van Leeuwen heeft er z’n twijfels over of de langoeren een wake houden. ‘Het lijkt heel mooi en liefdevol wat hier gebeurt, maar ik kan dat niet concluderen op basis van deze beelden. Ik ken de individuele apen niet en weet niet wat er is geknipt en geplakt’, zei hij tegen de NRC. Het kan volgens hem even goed zijn dat de apen reageren op iets dat nieuw, vreemd en eng is. De robot ziet er niet écht uit als een langoer en ruikt al helemaal niet als een langoer, aldus Van Leeuwen tegen de krant. Ook past de reactie van de langoeren op een dode baby niet bij het rouwgedrag, zoals dat bekend is van chimpansees. ‘Bij het overlijden van een baby-chimp, is vooral de moeder van slag is, zegt hij. De rest van de groep is nieuwsgierig, maar reageert niet zichtbaar emotioneel. ‘Dat gebeurt pas als oudere chimps overlijden die een actieve rol in de groep hebben’, weet Van Leeuwen. ‘Toen de 9-jarige chimpansee Thomas overleed, zagen we echt een collectieve reactie. Alle chimps stonden stil; er werd niet aan het lichaam getrokken’, aldus de primatoloog tegen de NRC.
Spy in the Wild is te zien op BBC ONE.
Help mee
Wil je mij helpen mijn vrijwilligerswerk te ondersteunen? Doneer dan HIER. Voor een iets betere wereld!
Met uitsterven bedreigde dieren helpen en verzorgen en dan vooral primaten is mijn passie. De problematiek is enorm maar ik geloof er heilig in dat ook kleine beetjes zullen helpen. Als steeds meer mensen een beetje doen zal dat bijdragen aan een iets betere wereld met daarin een veilige plek voor wilde dieren en daarmee ook voor de mens. Dus draag ik ook mijn steentje bij, ik kan niet anders. Door teBloggen, mijn avonturen op Social Media te posten en Fondsen te werven. Maar zeker ook door als vrijwilliger de handen uit de mouwen te steken en letterlijk geredde en getraumatiseerde dieren te verzorgen in allerlei Rescue Centers zowel in Nederland als daar buiten.
Zou je me willen steunen met een donatie klik dan HIER. Dank!
