Het is 2017 en ik zit op de kleine luchthaven van Pontianac, Borneo om door te reizen naar Sintang in West Kalimantan. Hier ga aan mijn tweede klus beginnen voor het opvangcentrum voor verweesde orang-oetans, het Sintang Orangutan Center.
Om mij heen loopt een oude kleine pezige man in een denim-overall. Hij loopt rondjes door de lounge van de luchthaven en heeft de pas er goed in. Op het moment dat ik ga tellen heeft hij al minstens 50 rondjes gelopen en als ik stop met tellen omdat mijn vlucht is gearriveerd heeft hij er nog 90 gelopen.
Kleine wereld
Een week later loop ik dezelfde man weer tegen het lijf in het Sintang Orangutan Center. Ik herken hem direct, want hij heeft dezelfde overall aan en hij herkent mij ook: ik was namelijk de enige niet-Indonesiër op de vlucht naar Sintang.
De ontmoeting is niet toevallig, want Piet (zo blijkt hij te heten) is nauw betrokken bij het opvangcentrum en Masarang Foundation, de stichting die zich inzet voor herbebossing in Indonesië en waar ik in Nederland ook werkzaamheden voor verricht.
Het bos herstellen, boom voor boom
Dr. Piet Herman Abik is een voormalig vertegenwoordiger van de overheid en coördineert een Masarang herbebossingsproject in de omgeving van het Saran gebergte in West Kalimantan. De berg en het gebied eromheen worden ernstig bedreigd door de snelle uitbreiding van palmolieplantages, met verstrekkende gevolgen voor mens en dier. Piet leert de oorspronkelijke Dayak boerenbevolking hun waardevolle bossen te beschermen tegen de palmolie industrie, door ze alternatieven te bieden. De boeren, die voornamelijk rubber telen hebben last van de steeds teruglopende rubberprijs en daarom verkopen ze steeds vaker hun land aan palmoliebedrijven. Juist deze boeren vormen een zeer belangrijke bufferzone tussen de palmolieplantages en het primaire regenwoud en samen met Masarang helpt Piet de boeren met alternatieven voor duurzame landbouw en het planten van bijvoorbeeld fruitbomen naast de rubberbomen, zodat de boeren naast uit rubber, ook een inkomen hebben door de verkoop van durian, mango, palmsuiker en tengawang noten. Door het planten van bomen met een hoog economische waarde is er een grotere kans dat ze deze niet zullen kappen in de toekomst.
Piet leert ze hoe ze duurzaam kunnen aanplanten en hoe ze compost moeten maken. Stapje voor stapje helpt hij de boeren op weg naar een betere toekomst, los van de allesvernietigende palmolie industrie.
Zoekmachine Ecosia
Het werk van de nu 70 jarige Piet bleef niet onopgemerkt. In 2017 besloot Internet zoekmachine Ecosia – die 80 procent van zijn inkomen schenkt aan het (her)planten van bomen – te investeren in het programma.
Bekijk hier het mooie filmpje van Ecosia over Piet en zijn ‘stille’ maar doeltreffende strijd voor het voortbestaan van zijn Dayak gemeenschap en tegen de palmolie industrie.
Opvangcentra voor wilde dieren – zoveel meer dan dieren opvangen
De strijd van Piet, Masarang en het Sintang Orangutan Center staan niet op zichzelf. Elk opvangcentrum voor bedreigde wilde dieren, en in ieder geval die waar ik werk of heb gewerkt, doet zo veel meer dan alleen dieren redden.
Bij allen staat educatie, het ondersteunen van de lokale bevolking om beter en duurzamer met hun omgeving om te gaan, onderzoek en herstel van het regenwoud en werken aan betere wetgeving voorop.
Niet gemakkelijk, en zeker niet in politiek onstabiele en arme landen, die ook nog eens vaak het slachtoffer zijn van ziekte uitbraken, zoals Ebola en rijk zijn aan grondstoffen en metalen die wij ‘nodig’ hebben zoals diamanten, goud, mineralen, kolen en sinds enige tijd ook coltan (een soort erts) voor onze mobiele telefoons. Landen waar regenwouden gemakkelijk kunnen worden vernietigd voor landbouw, hout en palmolie.
Van Indonesia naar Afrika
Deze week praten 23 opvangcentra voor primaten uit Afrika met elkaar over hun zorgen, uitdagingen en toekomstvisie en -plannen tijdens de PASA Strategic Development Conference”.Ik ben er op uitnodiging bij en verwacht er een hoop van op te steken. De conferentie vindt plaats in een opvangcentrum voor grote katachtigen in Zuid-Afrika, genaamd Lionsrock.
En nog even over Piet
De rondjes die hij loopt op luchthavens doet hij om in vorm te blijven. Piet is van onschatbare waarde voor de regenwouden op Borneo. En al het werk? Dat doet hij op vrijwillige basis. Piet heeft me zoveel geleerd over zijn werk ter bescherming van het regenwoud. Geweldig om te zien dat hij er ook de credits voor krijgt.
