“Heb je kleding aan die niet los zit? En je bril, tas en jas, leg die maar in ons kantoortje en loop door het midden van het gangpad, want de berberapen grijpen alles wat maar uitsteekt of loshangt!”
Stijf als een plank, met mijn armen strak langs mijn lichaam, loop ik door de gangen van de spiksplinternieuwe primatenhal van Stichting AAP. Ruim 150 primaten verblijven hier en ruim een derde ervan zijn berberapen. Dierverzorgster Mandy leidt mij rond. Zij kent alle dieren bij naam. Ik vind dat een hele prestatie. Het kostte mij ruim een half jaar om alle 40 chimpansees in het Chimpanseecomplex te herkennen.
>> Dierverzorgster Mandy met berberaap Aziza
De primatenhal
>> Moeder en dochter Ndidi en Nimali
Ik loop vandaag een middag mee in de primatenhal om meer te leren over de berberaap en de problematiek waardoor deze dieren in hun voortbestaan bedreigd worden. Nu Ioop ik elke vrijdag meerdere malen langs de primatenhal. Hij staat namelijk op steenworp afstand van het Chimpanseecomplex, waar ik elke vrijdag als vrijwillig dierverzorger chimpansees verzorg. Maar omdat het niet de bedoeling is dat je direct langs de verblijven van de berberapen, Japanse makaken, pig tailed macaques (hee, die ken ik vanuit het Bali Wildlife Rescue Center waar ik in september een paar weken gewerkt heb!), kapucijnapen en ga zo maar door loopt of aandacht aan ze besteedt, is het bezoek aan het gebouw en de verhalen van de dieren helemaal nieuw voor mij.
Van 17.000 naar 7.000
Zo rap is het aantal berberapen wat in het wild leeft gedaald in 40 jaar, vertelt Mandy mij. En zo groot is de illegale handel in het dier dus, vanuit Marokko Europa in. 7000, dat zijn er dus nog minder dan chimpansees en orang-oetans! De berberaap is de enige makaak die buiten Azië voorkomt in het Atlasgebergte van Marokko en Algarije, en de enige soort die in Europa in het wild leeft op de rots van Gibraltar.
Berberapen worden als jong dier vaak illegaal als huisdier gehouden, maar de lol is er snel af als hij groot en agressief wordt (met behoorlijke hoektanden). Dan worden ze massaal gedumpt. De wachtlijsten bij AAP voor opvang van de berberaap is dan ook enorm. De berberaap wordt ook vaak ingezet als drugskoerier of bij illegale hondengevechten. En – waar zo veel wilde dieren last van hebben – hun leefgebied wordt kleiner, om plaats te maken voor landbouw en woningbouw.
Een bonte verzameling prachtige karakters
In de primatenhal maak ik kennis met een aantal berberapen, zoals Vico, Ratafia en Lulu.
>> Vico, Ratafia en Lulu
De dieren zijn allemaal erg rustig dus ik kan me al snel wat losser bewegen. Om ons heen hoor ik een hoop gesmek. Op die manier begroeten berberapen elkaar en dit in geval ook ons.
Buiten zit Shizo. Shizo is een typisch voorbeeld van de berberapen die AAP opvangt. Hij is vergroeid omdat ie op jonge leeftijd is weg geroofd bij zijn moeder en dus geen moedermelk heeft gehad, waarschijnlijk een groot deel van zijn leven in een kooi heeft gezeten, nooit daglicht heeft gezien en verkeerd voedsel heeft gekregen. Zijn tong hangt veel uit zijn mond omdat ie geen tanden meer heeft. Gelukkig heeft ie hier toch een maatje gevonden en samen lijken ze naar omstandigheden tevreden met elkaar in hun verblijf.
>> Shizo
Resocialiseren
In de primatenhal komen de dieren weer op kracht en leren ze om te gaan met hun soortgenoten (resocialiseren), waardoor ze in groepen kunnen worden herplaatst in bijvoorbeeld dierentuinen. Maar het kost ontzettend veel tijd om het afwijkend gedrag wat de meesten vertonen af te leren. Berberapen zijn groepsdieren en de meesten die hier terecht komen zijn zonder hun familie opgegroeid en vereenzaamd. Dit leidt tot zelfverwonding en ander afwijkend gedrag, zoals het welbekende ‘ijsberen’.
En niet alle berberapen kunnen bij elkaar worden geplaatst, soms simpelweg omdat ze elkaar niet uit kunnen staan. Dat leidt tot agressie en soms tot gevechten waarbij ze elkaar behoorlijk kunnen verwonden.
Buiten zit een lichtelijk geïrriteerde Kapucijnaap, die tevergeefs iets lekkers probeert te pakken en zich, wanneer dat niet lukt, afreageert op zijn buurman, een berberaap. De kapucijnaap pakt een stok en slaat de berberaap hard op zijn hoofd.
>> Kapucijnaap
De Apeneilanden
We lopen door naar ‘de Apeneilanden’.
Zo heet het deel van AAP dat open is voor bezoekers en hier zitten primaten, die weer geleerd hebben zich als groepsdier te gedragen, op prachtige eilandjes bij elkaar. Ze reageren meteen als ze Mandy zien en begroeten haar hartelijk. Die begroeting krijg ik uiteraard niet. Ik krijg alleen een paar gevaarlijke hoektanden te zien. Ik snap dat helemaal. In het Chimpanseecomplex smijten de chimpansees bij voorkeur poep naar elke ‘nieuweling’.
Campagne voor de berberapen
Binnenkort besluit de EU of de berberaap beter beschermd gaat worden en daarom verzamelt Stichting AAP nu zo veel mogelijk handtekeningen. Heb je nog niet getekend? Doe dat dan alsjeblieft voor 7 december 2015 via www.aap.nl/jumamistzijnmoeder
Want als de EU en Marokko niet snel de nodige stappen ondernemen tegen de illegale handel in berberapen, dan zijn ze binnen afzienbare tijd echt uitgestorven.
Met uitsterven bedreigde dieren helpen en verzorgen is mijn passie. De problematiek is enorm maar ik geloof er heilig in dat ook kleine beetjes zullen helpen. Als steeds meer mensen een beetje doen zal dat bijdragen aan een iets betere wereld met daarin een veilige plek voor wilde dieren en daarmee ook voor de mens. Dus draag ik ook mijn steentje bij, ik kan niet anders. Door te Bloggen, mijn avonturen op Social Media te posten en Fondsen te werven. Maar zeker ook door als vrijwilliger de handen uit de mouwen te steken en letterlijk geredde en getraumatiseerde dieren te verzorgen in allerlei Rescue Centers zowel in Nederland als daar buiten.
