In de speeltuin zie ik vaak ouders nagelbijtend toekijken wanneer hun kinderen ondersteboven in het klimrek hangen of met hun hoofd naar beneden van de glijbaan gaan. Sinds ik in Tacugama Chimpanzee Sanctuary heb meegelopen met de verzorgers van jonge chimpansees in de bosschool 1, snap ik precies hoe ouders zich moeten voelen. Tenenkrommend eng hoe ze van de ene boomtak naar de andere slingeren! Ik had jaren geleden op Borneo ook al eens een bosschool bezocht voor geredde orang-oetans. Lees in deze blog meer over dat bezoek.

>> verzorger David in de weer met een van de weesjes tijdens bosschool in Tacugama.

Bosschool

Bosschool is een cruciale fase in de rehabilitatie van jonge wees-chimpansees. Hier leren de kleintjes zich te handhaven in hun natuurlijke omgeving. Ze klimmen, ontdekken wat eetbaar is, worden bewust van de gevaren in het bos, leren nesten bouwen en ontwikkelen sociale vaardigheden door samen te spelen – uiteraard altijd onder het waakzame oog van hun (menselijke) verzorgers. Meestal gaat slechts een handjevol kleuters mee, zo’n 3 tot 4, om te zorgen dat ze allemaal goed in de gaten gehouden kunnen worden.

Bosschool-Blog-Picas-1920x1080-Rowena-Goes-Ape-0

De eerste jaren en bosschool zijn cruciaal

Tot die tijd brengen de jonge weesjes bijna al hun tijd door met een verzorger. In de wereld van jonge chimpansees zijn de eerste jaren net zo kritiek als die van jonge kinderen. In deze periode maken ze enorme sprongen in groei, fysieke ontwikkeling, cognitieve vaardigheden, emoties, en sociale interactie. Net als mensen baby’s hebben ze veel zorg en veiligheid nodig.

In het wild blijven jonge chimpansees ongeveer 5 tot 7 jaar dicht bij hun moeder, waar ze essentiële vaardigheden en overlevingsstrategieën leren. Jonge chimpansees die als weesjes bij opvangcentra belanden, is deze natuurlijke opvoeding ontnomen. Stropers en handelaren in wilde dieren hebben hun familie vaak gedood en de kleintjes worden, als ze geluk hebben, gered en naar een opvangcentrum gebracht.

Hier start, nadat een surrogaatmoeder – of vader zich over hen ontfermd, hun rehabilitatieproces. De dieren zijn ontredderd, ernstig getraumatiseerd en vaak ziek. De eerste maanden wordt, tijdens de quarantaineperiode, besteed om ze gezond te krijgen en zich veilig te voelen. Daarna starten de boslessen.

Bosschool-Blog-Picas-1920x1080-Rowena-Goes-Ape-1

Elke weesje is anders

In het bos zie je ook heel goed hoe de jonge chimps zich ontwikkelen qua persoonlijkheid. Sommigen rennen direct als een dolle heen en weer en klimmen direct in de hoogste boom, terwijl anderen liever rustig de situatie observeren, veilig op schoot bij hun verzorger. Kijk hier ook een korte video die ik 2018 van de bosschool maakte.

Bosschool is ontzettend belangrijk, maar kost ook veel tijd. Een opvangcentrum zoals Tacugama heeft een krap budget, dus kan het zich niet permitteren om voor elke jonge chimp één op één verzorging te bieden. Tijdens bosschool gaan er altijd meerdere verzorgers en chimps mee, en het is constant oppassen geblazen of de jonge dieren geen gevaarlijke capriolen uithalen. Ze blijven gelukkig wel altijd in de buurt. Één roep van een verzorger – natuurlijk in chimp taal – en de kleuters hangen weer aan hun been.

Bosschool-Blog-Picas-1920x1080-Rowena-Goes-Ape-2

Bosschool is een van de eerste fases van rehabilitatie. Volgende keer vertel ik graag meer over de volgende fase!

Help je mee met een donatie?

Help ons hen te helpen. Met jouw donatie steunt Go Ape Foundation een paar geweldige opvangcentra die niet alleen chimpansees in nood helpen, maar ook hun uiterste best doen om het leefgebied van deze dieren te behouden.

  1. Voetnoot: mee gaan naar bosschool is geen vanzelfsprekendheid. Ik ben erbij om de lessen te verslaan in schrift en beeld, voor onder andere sociale media en fondsenwerving. ↩︎