Iets goeds doen door dieren te helpen, meer leren, bijzondere momenten beleven en reizen: er zijn verschillende redenen om in het buitenland aan de slag te gaan als vrijwilliger. Al meer dan tien jaar werk ik met (mens)apen, voornamelijk chimpansees. Eerst in Azië, de laatste jaren vooral in Afrika. Regelmatig krijg ik vragen van mensen die ook nadenken over vrijwilligerswerk. Daarom deel ik mijn ervaringen over het werken in dierenopvangcentra graag in dit blog.
1. Meer leren over dieren waar je gefascineerd door bent
Werken in het land waar dieren van nature voorkomen is een geweldige kans om meer over ze te weten te komen. Heb je belangstelling voor een specifieke diersoort, zoek dan zeker een organisatie die deze dieren helpt. Het verrijkt je kennis enorm.
Kennis opdoen door vrijwilligerswerk én je handen uit de mouwen steken
Bij Stichting AAP leerde ik veel over hoe je geredde chimpansees op de beste manier verzorgt. Ook schoonmaken, de dieren observeren, hun biologie en hun gedrag analyseren horen daarbij. Het is erg leerzaam dieren ook in hun natuurlijke omgeving te bekijken en te ervaren hoe ze in de landen waar ze leven in opvangcentra worden verzorgd. En zelf te zien welke problemen er spelen in hun leefgebied.
Daarom ging ik op zoek naar opvangcentra waar mijn hulp goed van pas kwam en ik tegelijkertijd meer zou leren over (mens)apen. Via de Masarang Foundation van orang-oetandeskundige Willie Smits werkte ik in opvangcentrum Tasikoki Wildlife Rescue Centre in Sulawesi, Indonesië. Dit centrum vangt onder meer orang-oetans en met uitsterven bedreigde kuifmakaken op. Ook heb ik vrijwilligerswerk gedaan bij opvangcentrum Bali Wildlife Rescue Centre, een kleinschalige organisatie die allerlei dieren opvangt zoals neushoornvogels, honingberen, makaken en gibbons.
Daarna kreeg ik de kans bij te dragen aan de opvang en bescherming van chimpansees en andere primaten bij het Limbe Wildlife Centre in Kameroen. Tegenwoordig ben ik nauw betrokken bij het Tacugama Chimpanzee Sanctuary in Sierra Leone dat, zoals de naam al zegt, alleen chimpansees opvangt. In dit opvangcentrum leven 115 chimpanseeweesjes.
2. Vrijwilligerswerk in het buitenland is goed voor je ontwikkeling
Je leert bij opvangcentra in het buitenland niet alleen veel over de dieren zelf. Op basis van wat je leuk vindt en kunt krijg je allerlei mogelijkheden om je te specialiseren. Je hebt geen specifieke opleiding nodig, alleen de wil om te werken.
Je specialiseren in wat je interessant vindt
Misschien ben je handig en merk je dat je supergoed verrijking kunt maken. Verrijking is gereedschap of speelgoed voor de dieren om hun natuurlijke gedrag te stimuleren. Denk bijvoorbeeld aan een grote kunstmierenhoop met gaten waar honing in gedaan wordt om chimpansees te laten vissen naar dit lekkers.
Een technische achtergrond of juist creatief?
Ben je juist een expert op het gebied van sociale media, of fotografeer je graag? Vrijwilligers die dit kunnen komen altijd goed van pas. Veel opvangcentra hebben educatieprogramma’s, waarbij je kunt helpen met de ontwikkeling van lesprogramma´s voor scholen. En heb je juist een technische achtergrond dan kun je bijvoorbeeld op pad met de rangers en hen helpen cameravallen te bedienen.
Opleiding en onderzoek ook tijdens vrijwilligerswerk
Soms zijn er stageplekken voor studenten beschikbaar, voor dierenartsen of dierverzorgers in opleiding bijvoorbeeld. Onderzoekers zijn vaak heel welkom om mee te werken aan interessante natuurbeschermings- of ecologische projecten.
Leren van elkaar
Daarnaast leer je veel van elkaar. Ik ben eraan gewend hoe we in Nederland bij Stichting AAP werken qua veiligheid (met voorschriften en protocollen), verzorging en voeding. Dan kan het verrassend zijn om te zien hoe men in opvangcentra aan de andere kant van de wereld werkt. Dat is vaak heel anders. Zo krijg je zelf nieuwe inzichten en kun je jouw kennis delen.
Werken vanuit huis
Tegenwoordig kun je, als je nauw betrokken raakt bij een organisatie, soms ook op afstand werken. Naast de maanden dat ik ter plaatse in Sierra Leone ben, werk ik dagelijks vanuit huis voor chimpansee-opvang Tacugama Chimpanzee Sanctuary. Ik werf fondsen en beheer hun sociale media.
In het dagelijks leven heb je profijt van je ervaring als vrijwilliger
Als je weer terug in Nederland bent, merk je dat sommige dingen die je leert als vrijwilliger ook thuis handig zijn. Zo ontdekte ik bij buitenlandse opvangcentra – en bij Stichting AAP – hoe leuk het kan zijn om in een team te werken met een gezamenlijk doel. Die manier van samenwerken heeft me veel geleerd.
Vrijwilligerswerk is erg veelzijdig. Je krijgt echt veel kansen als je laat zien wat je talenten zijn en waar je belangstelling voor hebt.
3. Het land ontdekken
Een mooie bijkomstigheid van het doen van vrijwilligerswerk in het buitenland is dat je de kans krijgt om meer van de wereld te zien. Je leeft en werkt samen met de lokale bevolking, waardoor je het land, de mensen en hun cultuur op een heel andere manier leert kennen dan als toerist.
Als je als vrijwilliger in dierenopvangcentra werkt, ben je gewoonlijk een dag per week vrij. Je kunt bekijken waar de dieren in het wild leven en natuurgebieden of steden bezoeken. De mensen met wie je samenwerkt kunnen je precies vertellen welk moois je kunt bezichtigen. Zo kom je ook op plekken die niet in de reisgidsen staan.
Het regenwoud maakt veel indruk
Op mij maakte het regenwoud op Borneo, of wat er nog van over is, veel indruk. Bij het terugplaatsen van jonge orang-oetans in het wild heb ik er veel tijd doorgebracht. Een fantastische ervaring. Het is er schitterend, maar het is confronterend om te zien hoe weinig er nog van over is door boskap en de aanleg van palmolieplantages.
Uren onderweg naar onherbergzame Loma Mountains
In Sierra Leone ben ik inmiddels 9 keer geweest, het land leer ik daardoor inmiddels goed kennen. Een van de mooiste plekken is het Loma Mountains National Park, richting het noorden van het land. Dit is een schitterend gebied. Het is lastig toegankelijk en daardoor komen er weinig mensen. De reis is hobbelig en duurt lang, maar het is absoluut de moeite waard.
4. Gelijkgestemde mensen leren kennen
De passie die je hebt voor de dieren in opvangcentra en voor het behoud van hun leefgebied, deel je met je collega’s. Dat schept een hechte band. Je werkt wekenlang nauw samen en maakt emotionele momenten mee. Dat je deze unieke ervaringen met elkaar deelt op een bijzondere plek ver van huis, versterkt dat betrokken gevoel.
(Dieren)vrienden voor het leven
De mensen waarmee ik heb samengewerkt in opvangcentra in Indonesië, Kameroen en Sierra Leone zijn vrienden voor het leven geworden. Dat je als westerling komt meehelpen vinden ze bijzonder en de mensen met wie ik werkte vinden het hartstikke fijn om contact te houden. Het maakt dan niet uit waar je vandaan komt, wat je achtergrond is of waar je woont.
Met de mensen uit alle opvangcentra waar ik voorheen werkte, heb ik nog regelmatig contact, ook over de dieren. De collega’s bij Tacugama Chimpanzee Sanctuary, waar ik vanuit huis onderdeel ben van het team, spreek ik dagelijks.
5. Wilde dieren helpen
Hou je van dieren dan is het natuurlijk prachtig om de kans te hebben zo dicht bij wilde dieren in de buurt te zijn en ze te helpen weer beter te worden. Lichamelijk en geestelijk zijn de opgevangen dieren er soms slecht aan toe. Als je ze ziet opknappen door goede zorg, rust en de aanwezigheid van soortgenoten is dat geweldig.
Wilde dieren zijn geen knuffeldieren
Vanzelfsprekend staat bij een goed opvangcentrum het welzijn van het dier voorop. Je kunt er daarom niet met dieren knuffelen. Alleen de zeer jonge dieren hebben een intensievere verzorging nodig van een toegewijde vaste verzorger. Verder leren de dieren juist om ‘wild’ te zijn en met hun soortgenoten om te gaan. Om weer in de natuur teruggeplaatst te kunnen worden, mogen de dieren niet aan mensen gehecht raken.
6. Ervaringen die je bijblijven
Een ding is zeker, als je met dieren werkt sta je telkens weer voor verrassingen. Zeker als je in een ander land werkt en de reis ernaar toe al een belevenis kan zijn. De ene keer maak je iets triests mee. De andere keer overkomt je juist iets grappigs of heb je een ervaring die zo mooi is dat je hart sneller gaat kloppen.
Geen dag is hetzelfde
Het terugplaatsen van dieren die hersteld en gerehabiliteerd zijn in de adembenemende natuur is absoluut de mooiste ervaring van het werken als vrijwilliger in het buitenland. Het is de kers op de taart.
Aan de andere kant is het soms oppassen geblazen in de natuur. In een mierenhoop vallen, twee keer nota bene, is niet iets dat ik kan aanbevelen. Mieren bijten flink, die wil je zo snel mogelijk afspoelen. Hard rennen dus. Als je dit overkomt is dat echt niet fijn, maar voor de omstanders nogal grappig.
Wil je vrijwilligerswerk doen in een dierenopvangcentrum?
Het is een geweldige ervaring om vrijwilligerswerk in het buitenland te doen. Niet alleen is het leerzaam en uitdagend, je draagt echt bij aan het welzijn en voortbestaan van de dieren waar je je voor inzet. Je voelt je letterlijk dichter bij de dieren waar je voor zorgt, omdat je in hun leefgebied bent.
Lijkt het je wat om als vrijwilliger of stagiair aan de slag te gaan? Op onze website vind je onder Centra nuttige informatie die je helpt bij je oriëntatie. Of heb je zelf al eens in een buitenlands opvangcentrum gewerkt? Dan ben ik benieuwd naar jouw ervaringen, die kun je met me delen door op de knop hieronder te klikken.
Wil je meer weten over de mogelijkheden bij de opvangcentra waar je in dit blog over leest, die we met Go Ape Foundation ondersteunen? Neem contact met me op, dan vertel ik je graag meer!
Interessante blogs tijdens en over mijn vrijwilligerswerk
Hieronder vind je een selectie van blogs die ik schreef naar aanleiding van mijn vrijwilligerswerk.
https://go-ape.nl/opvangcentra-weer-beetje-open-voor-vrijwilligers/
https://go-ape.nl/educatie-en-natuurbescherming-door-limbe-wildlife-centre-kameroen/
https://go-ape.nl/92-geredde-chimpansees-opvangcentrum-tacugama-medisch-onderzocht/
https://go-ape.nl/tasikoki-wildlife-rescue-center-een-nieuw-jasje/
https://go-ape.nl/vrijheid-3-orang-oetans/
https://go-ape.nl/orang-oetans-borneo-deel-2-project-verrijking/
https://go-ape.nl/vrijheid-voor-twee-kaketoes/
