Een wereld zonder wilde chimpansees is ondenkbaar. Toch daalt hun aantal schrikbarend snel, vooral door stroperij en ontbossing. Gelukkig zijn er verschillende betrouwbare opvangcentra die chimpansees in nood redden en ze een zo natuurlijk mogelijk, veilig leven geven. Tijdelijk, of voor de rest van hun leven. Lijkt het je wat om daarbij te helpen? Dan is vrijwilligerswerk met chimpansees iets voor jou!
Hoe weet je of een chimpansee-opvangcentrum betrouwbaar is?
Ben je avontuurlijk aangelegd, dol op chimpansees en op zoek naar een betrouwbare organisatie waar je je handen uit de mouwen kunt steken? Opvangcentra die aangesloten zijn bij Pan African Sanctuary Alliance (PASA) voldoen aan strenge eisen, zoals een hands-off beleid en betrokkenheid bij de plaatselijke bevolking. Daardoor kun jij er zeker van zijn dat je gaat werken bij een bonafide organisatie waar dierenwelzijn voorop staat en vrijwilligers goed worden begeleid.
Chimpansees helpen in Afrika
Lijkt werken met chimpansees je het einde? Dat is het ook! Al ruim 10 jaar staat mijn leven in het teken van het verzorgen van chimpansees, het ondersteunen van opvangcentra en fondsenwerving. Zeker twee keer per jaar reis ik naar Afrika, waar ik met eigen ogen zie wat een fantastisch en (helaas) noodzakelijk werk chimpansee-opvangcentra doen. Voor zowel de dieren als de lokale bevolking en de natuur.
Bij de volgende chimpanseecentra zijn buitenlandse vrijwilligers welkom. In de eerste twee (Tacugama Chimpanzee Sanctuary en Limbe Wildlife Centre) ben ik zelf regelmatig te vinden. Met Go Ape Foundation ondersteunen we hier de verzorging van chimpansees, onder meer via ons adoptieprogramma ChimpMaatje.
Tacugama Chimpanzee Sanctuary, Sierra Leone
Dit ruime, groene opvangcentrum is omringd door de natuur. Het ligt bovenop een berg in een nationaal park en er zijn zelfs prachtige eco-lodges voor toeristen. Naast de zorg voor chimpansees is het beschermen van hun leefgebied een van de belangrijkste speerpunten van Tacugama Chimpanzee Sanctuary.
Het reddingsteam van Tacugama werkt samen met de lokale politie om chimpansees in beslag te nemen. Bijna altijd gaat het om mishandelde en ondervoede baby’s waarvan de moeder is gedood door stropers, voor haar vlees (bushmeat).
Bij Tacugama wonen rond de 120 weesjes, in verschillende leeftijden. Hier vinden deze getraumatiseerde dieren een veilige plek. Na een intensief integratieprogramma leven ze zo veel mogelijk in groepsverband en vormen ze een samengevoegde familie.
Voertaal Sierra Leone: Engels
Bekijk hier een introductiefilmpje wat ik in 2023 opnam in Tacugama: een tour door Tacugama
Limbe Wildlife Centre, Kameroen
Dit opvangcentrum ligt in de stad Limbe en is een voormalige dierentuin. Daardoor is de beschikbare ruimte compact. Toch doet men er alles aan de bewoners een zo volwaardig en natuurlijk mogelijk leven te geven.
Bij Limbe Wildlife Centre wonen niet alleen chimpansees, maar ook andere primaten waaronder gorilla’s en drills. Hou je ervan met verschillende diersoorten te werken, dan is dit een interessante locatie.
Voertaal Kameroen: Engels
Chimfunshi Wildlife Orphanage, Zambia
Dit 10.000 hectare grote chimpanseecentrum, midden in het woud Miombo, ga ik in 2024 bezoeken. Met Go Ape Foundation bekijken we de mogelijkheden ook hier chimpansees te ondersteunen. Meer dan 145 chimpansees zijn hier opgevangen.
Als vrijwilliger verblijf je in het prachtige, afgelegen natuurgebied waar Chimfunshi Wildlife Orphanage is gelegen en kun je op allerlei manieren een bijdrage leveren. Chimfunshi beperkt zich namelijk niet alleen tot de verzorging van geredde chimpansees: ook milieu-educatie en promotie van duurzame landbouw zijn belangrijke thema’s.
Voertaal Zambia: Engels
Chimpanzee Conservation Center (CCC), Guinee
Ook in Guinee neemt de populatie chimpansees in schrikbarend tempo af. Om chimpansees uit de illegale (huis)dierenhandel een plek te geven is Chimpanzee Conservation Center opgericht.
Voertaal Guinee: Frans
Sanaga-Yong Chimpanzee Rescue, Kameroen
Ook de 76 chimpansees die worden opgevangen bij opvangcentrum Sanaga-Yong, zijn slachtoffer van de illegale dierenhandel. Nadat hun moeders zijn gedood door stropers werden deze babychimps gered. Andere dieren zijn gered na jaren in een klein kooitje of aan een ketting te hebben geleefd.
In opvangcentrum Sanaga-Yong in het Mbarque-bos hebben deze dieren een beschermde plek in hun natuurlijke leefgebied.
Voertaal Kameroen: Frans, Engels
Ape Action Africa, Kameroen
Een derde opvang in Kameroen is Ape Action Africa, waar verschillende soorten apen een nieuw thuis vinden. In een gebied van 1000 hectare in het regenwoud van Mefou leven zo’n 300 primaten, waaronder chimpansees, gorilla’s, mandrils, groene bavianen en mangabeys.
Voertaal Kameroen: Frans, Engels
HELP Congo, Republiek Congo
Helaas zijn ook in Congo veel chimpansees het slachtoffer van stropers en de illegale dierenhandel. Chimpanseeweesjes worden opgevangen in Le Sanctuaire de Conkouati, niet ver van de grens met Gabon. Dit is de thuisbasis van organisatie HELP Congo.
Voertaal Congo: Frans
LWIRO Primates Rehabilitation Center, Democratische Republiek Congo
LWIRO Primates Rehabilitation Center ligt vlakbij het nationaal park Kahuzi-Biega, een van de belangrijkste leefgebieden van de Oostelijke Chimpansee, een ondersoort van de gewone chimpansee. Ook Grauer’s gorilla’s komen in dit park voor. Het opvangcentrum vangt maar liefst 13 verschillende apensoorten op, waaronder chimpansees, en andere dieren zoals papegaaien, schildpadden en stekelvarkens.
Voertaal Congo: Frans
Ngamba Island Chimpanzee Sanctuary, Oeganda
Een chimpansee-opvang op een eiland, hoe bijzonder is dat. Ngamba Island Chimpanzee Santuary is gevestigd op een eiland in het schitterende Victoriameer. Chimpanzee Sanctuary and Wildlife Conservation Trust beheert deze opvang, waar iets meer dan 50 chimpansees leven. De meeste zijn gered als wees, of uit andere trieste omstandigheden.
Voertaal Oeganda: Engels
Vrijwilligerswerk met chimpansees: voor elk talent
Welke vaardigheden je ook hebt, het mooie is dat je je bij chimpansee-opvangcentra op verschillende manieren als vrijwilliger kunt inzetten. Er is altijd vrijwilligerswerk met chimpansees te vinden dat aansluit bij jouw interesses.
Zo help je de vaste, lokale medewerkers bij dagelijkse werkzaamheden, waaronder:
- verzorgen en voeren van de chimpansees
- maken van verrijkingsmateriaal
- schoonmaak
- onderhoud van verblijven en terrein
Ben je handig met camera’s? Bij Tacugama Chimpanzee Sanctuary is het mogelijk met de rangers het omringende natuurgebied in te trekken en bijvoorbeeld cameravallen te plaatsen. Of is juist het maken van content voor de website of social media echt iets voor jou? Ook daar is vaak behoefte aan.
Daarnaast werken verschillende opvangcentra, waaronder Tacugama Chimpanzee Sanctuary, Limbe Wildlife Centre en Chimfunshi Wildlife Orphanage, samen met lokale scholen.
Als (milieu-)educatie jouw passie is, dan is er niets leukers dan tof lesmateriaal te helpen ontwikkelen voor deze enthousiaste kinderen.
Uitgebreide informatie is te vinden op de websites van de vermelde organisaties. Houd er rekening mee dat er vaak een beperkt aantal plekken is voor buitenlandse vrijwilligers.
Is vrijwilligerswerk met chimpansees iets voor jou?
Werken in een dierenopvangcentrum voelt als een warm bad (na een dag keihard werken). Je bent dagelijks in de weer met gelijkgestemden en samen doe je er alles aan om de dieren het beste leven te geven. Dat geeft niet alleen voldoening, de ervaring is super voor je ontwikkeling en zelfstandigheid.
Lees ook deze zes redenen waarom vrijwilligerswerk in het buitenland leuk is.
Natuurlijk wil je wel terechtkomen bij een organisatie waar geen misbruik wordt gemaakt van dieren of van jou en dat is best lastig inschatten vanuit Nederland. Dankzij de strenge criteria van PASA kun je met een gerust hart bekijken welke van de daarbij aangesloten locaties jou het meeste aanspreekt. Wil je als vrijwilliger chimpansees gaan helpen en heb je tips van mij nodig? Stuur dan je bericht naar Go Ape Foundation.
